Το όνομα Κύπρος

 

Το όνομα Κύπρος φέρεται να επικράτησε από τους Έλληνες από την εποχή του Ομήρου, από τους οποίους και μεταδόθηκε στη συνέχεια σε όλους τους παρακείμενους λαούς πλην όμως δεν ήταν ούτε το πρώτο ούτε και το μοναδικό όνομα της νήσου. Ήδη είναι γνωστό ότι στα αιγυπτιακά μνημεία του Τούθμωση Γ΄ (1500 π.Χ.) η Κύπρος φέρεται με το όνομα Asebi ή Jsj. Στο δε ψήφισμα της Κανώπου (238 π.Χ.) αναφέρεται με το όνομα Sbjn, ενώ στους πήλινους πίνακες του Τελ ελ Αμάρνα εμφανίζεται με το όνομα Alasia, μάλιστα σ΄ αυτούς περιλαμβάνονται οκτώ επιστολές, με αριθ. 33-40, του βασιλέως της Αλασίας προς τον βασιλέα της Αιγύπτου Αμένωφη Δ΄ (πιθανώς 1385-1566) γραμμένες όλες σε βαβυλωνο-ασσυριακή γλώσσα.
Τη γνώμη ότι με το όνομα Αλασία φερόταν η Κύπρος ενισχύει και η ευρεθείσα επιγραφή στη νήσο όπου αναφέρει "ΑΠΟΛ(Λ)ΩΝ ΤΩΙ ΑΛΑΣΙΩΤΑΙ" που φέρονταν σε βάθρο ανδριάντα, έργο του Πλυτού, που είχε αφιερώσει ο Αψάσωμος στον θεό "Απόλλωνα τον Αλασώταν". Το όνομα αυτό απαντάται ακόμα και σήμερα ως τοπωνύμια όπως Άλασσος, (αντί του ορθού Άλασσα), Αϊλάσυκα (αντί του ορθού Αγλάσυκα). Υπάρχουν όμως και κάποιοι που αμφισβητούν τα παραπάνω ονόματα ότι αφορούν την Κύπρο, αναζητώντας επ΄ αυτών χώρες στη Βόρεια Συρία.
Επίσης υφίσταται και το όνομα Kittim του εβραϊκού κειμένου που αποδίδεται στην Κύπρο, πλην όμως σε πολλά χωρία αναφέρεται για περιοχή που προσδιορίζεται δυτικότερα, στην Ιταλία ή την Ελλάδα.

Όμως το ελληνικό όνομα Κύπρος απαντάται τόσο στην Ιλιάδα όσο και την Οδύσσεια. Κατά πρώτον απαντάται στο Λ 21 της Ιλιάδας μαζί με την Κινύρα παράδοση. Επίσης στην Οδύσσεια στους στίχους δ.83, θ 363, ρ 442, και 448. Στη δε Ιλιάδα στους στίχους Ε 330, 422, 458, 768 και 873. Επίσης το όνομα Κύπρις φέρεται ως επίθετο της θεάς Αφροδίτης.
Αρχαιότερη επιγραφή που φέρει το όνομα Κύπρος ανάγεται στο 459 π.Χ..

Επίσης πολλά αρχαία προσωπικά ονόματα φέρονται συνδεδεμένα με το όνομα Κύπρος, όπως Αριστόκυπρος, Αριστοκύπρα, Θεμιστοκύπρα, Κυπραγόρας, Κυπρόθεμις, Κυπροκράνης, Ονασίκυπρος, Πασίκυπρος, Στασίκυπρος, Τιμόκυπρος, Φιλόκυπρος κ.ά.

Ετυμολογία Ονόματος

Η ετυμολογία του ονόματος Κύπρος δεν είναι σίγουρη. Υπάρχουν διάφορες απόψεις. Μία άποψη υποστηρίζει ότι το όνομα προέρχεται από την Ελληνική λέξη για το Μεσογειακό κυπαρίσσι (Cupressus sempervirens, κυπάρισσος) ή ακόμα και από το Ελληνικό όνομα για το φυτό χέννα (Lawsonia alba), κύπρος. Μία άλλη άποψη είναι ότι η ρίζα του ονόματος είναι από την Ετεοκυπριακή και τη λέξη για το χαλκό. Ο Georges Dossin, για παράδειγμα, εισηγείται ότι οι ρίζες της λέξης βρίσκονται στην λέξη των Σουμερίων για το χαλκό (zubar) ή του μπρούντζου (kubar), από τα μεγάλα αποθέματα χαλκού που υπήρχαν στο νησί.

Οι μεγάλες εξαγωγές χαλκού από την Κύπρο έδωσαν το λατινικό όνομα στο χαλκό μέσα από την φράση aes Cyprium, "μέταλλο της Κύπρου", που αργότερα συντομεύτηκε στο Cuprum.^[8] Η Κύπρος είναι επίσης γνωστή σαν το Νησί της Αφροδίτης^[9] αφού κατά την Ελληνική Μυθολογία η θεά Αφροδίτη, όπως δηλώνει και το όνομά της (=γεννημένη από τον αφρό) γεννήθηκε στο νησί κοντά στην Πέτρα του Ρωμιού στις ακτές της Πάφου. Πουθενά στις αρχαίες πηγές δεν υπάρχει αναφορά για γέννηση της Ιστάρ-Αστάρτης των Φοινίκων στην Κύπρο αντίθετα με την Αφροδίτη των Ελλήνων που μάλιστα φέρει και το προσωνύμιο "Κύπρις".

Ο κάτοικος της Κύπρου αναφέρεται συνήθως ως Κύπριος. Στην κυπριακή διάλεκτο αναφέρεται ως Κυπραίος.